Ғалымдар коронавирус жұқтырғанда жанатын маска ойлап тапты
Массачусетс технологиялық институты мен Гарвардтың био-инженерлер тобы адамда коронавирустың бар екендігі туралы сигнал беретін қорғаныс маскалары үшін арнайы құрылғыны жасау үстінде.2014 жылы Массачусетс технологиялық институтында Джим Коллинз басқаратын биоинженерия зертханасы Эбола вирусын анықтайтын құрылғыны дамытты, деп жазады Business Insider.
2016 жылы Массачусетс технологиялық институты мен Гарвард ғалымдарының шағын тобы Зика вирусының өсіп келе жатқан қатерімен күресу үшін өздері жасаған технологияны бейімдеді.
Жаңа уақытта – жаңа сынақтар жасалды. Енді ғалымдар тағы бір рет коронавирустың жаңа түрін анықтау үшін әдіс жасауда.
Команда қорғаныс маскасын жасайды, ол коронавируспен ауыратын адам тыныс алғанда, жөтелгенде немесе түшкіргенде флуоресцентті дабыл бере бастайды.
Джим Коллинз Business Insider-ге айтқандай, бұл өнертабысты әуежайларда қауіпсіздік жүйесінен өткенде немесе күту залында қолдануға болады.
Мұның бәрі болашақта керемет көрінеді, бірақ Коллинз өзінің зертханасының жұмысы қазіргі кезде «өте ерте сатысында» екенін ескертеді. Зерттеуші бүгінгі күнге дейін қолжетімді нәтижелердің болашағы зор деп мәлімдейді. Соңғы бірнеше аптада Коллинз командасы коронавирусты аз мөлшердегі сілекейден анықтау қабілеттілігін тексеруде.
Ұжым сонымен қатар ғажайып құрылғының дизайнымен тәжірибе жасап жатыр. Қазір зертханада құрылғыны маска ішіне салу керек пе немесе кез-келген маскаға бекітуге болатын модульді жасау керек пе, жоқ па деген мәселе талқылануда.
Жалпы, Business Insider атап өткендей, осы топ әзірлеген вирусты анықтау технологиясы сынақтан өткен. 2018 жылға зертханалық құрылғы қызылша, тұмау, С гепатиті, Батыс Ніл безгегі және басқа да ауруларды тудыратын вирустарды анықтау мүмкіндігін көрсетті.
Коллинз датчиктері вирустың әртүрлі штамдарын анықтай алады. Зика вирусы жағдайында бұл құрылғылар Африкадан, Азиядан және Америкадан келген екі штаммды анықтады.
Коллинз датчиктері вируспен байланысатын генетикалық материалдан (ДНҚ және РНҚ) тұрады. Бұл материал лиофилизденеді (яғни мұздату арқылы кептіріледі, содан кейін затты вакуумдық камераға орналастырады) мата үстіне оны өлтірместен генетикалық материалдан ылғал шығаратын лиофилизатор машинасын қолданады. Материал бірнеше ай бойы бөлме температурасында тұрақты болып тұра алады, масканы салыстырмалы түрде ұзақ сақтау мерзімімен қамтамасыз етеді.
Датчиктерді қосу үшін екі шарт қажет. Біріншісі – тыныс бөлшектері (шырыш немесе сілекей) арқылы ағзамыздан шығатын ылғал. Екіншіден, сенсорлар вирустың генетикалық реттілігін анықтауы керек.
Қаңтарда Шанхай зертханасының мамандары коронавирус геномының нуклеин қышқылының молекулаларында зерттеді. Коллинз оның сенсорлары вирусты анықтау үшін тек осы тізбектің кішкене бөлігін анықтау керек деп мәлімдейді. Бұл кезде сенсорлар бір-үш сағат ішінде флуоресцентті сигнал шығара бастайды.
Бұл сигнал көзге көрінбейді. Сондықтан Коллинз зертханасы флуоресценцияны өлшеу үшін арнайы құрылғыны, флюориметрді қолданады. Ғалымның айтуынша, зертханадан тыс жерде шенеуніктер қолдарындағы флуориметрлерді қолдануы мүмкін, бұл Коллинздің айтуынша, адамдарға масканы сканерлеу үшін бір долларға жуық қаражатқа сатып ала алады.
Алайда бұған дейін зерттеу тобы вирус болған кезде түсін сарыдан күлгінге ауыстыратын құрылғыларды ойлап тапты. Сонымен, опция ретінде сенсор коронавирусқа түсті өзгерту арқылы жауап бере алады.
Ғалымдар өздерінің тұжырымдамаларын келесі апталарда көрсететініне үмітті.
Джим Коллинздің айтуынша, оның зертханасының негізгі мақсаты – жаздың аяғына дейін маскалар шығару өндірісін бастау.
