Елбасы Стратегиясы – жарқын болашаққа жол

Тәуелсіз Қазақстанның тарихындағы елеулі күні өзінің Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың 80 жасқа келген мерейтойы және жаңа астананың құрылғанына 22 жыл толуы атап өтіледі. 1991 жыл­ғы 1 желтоқсанда бірін­ші ұлттық сайлауда Нұр­сұлтан Әбішұлы Назар­баев Қазақстан Респуб­лика­сының Президенті болып сайланды.

Нұрсұлтан Назарбаевтың бас­шылығымен Қазақстан саяси және әлеуметтік-экономикалық ре­фор­маларды жүзеге асыра біл­ді. Қабылданған шаралар ай­қын нәтижелер берді және азамат­тардың әл-ауқатын арттырды.

Қазақстан бірқатар бағдарлама қабылдады. Оның ішінде, 2050 жылға қарай Қазақстанның әлем­дегі бәсекеге қабілетті 30 ел­дің қатарына қосылуын қамтамасыз етудің нақты шаралары көр­сетілген «Қазақстан – 2050» стратегиясын ерекше атап өт­кен жөн. Бүгінгі таңда Қазақ­стан – 350 миллиард доллардан ас­там тікелей шетелдік инвести­ция келетін сауда үшін ең қо­лай­лы елдердің бірі. Дағдарыс жағ­да­йында маңызды әлеуметтік-эко­но­микалық мәселелерді шешуге мүмкіндік беретін Ұлттық қорда үлкен қаржы ресурстарын жинай алды.

Қысқа мерзім ішінде Қазақстан заманауи дамыған мемлекетке айналды, әлемдегі бәсекеге қабілетті 50 елдің қатарына енді. Қазіргі уақытта ел халқы 19 миллион адам болды, ал өмір сүру ұзақтығы 72,5 жасқа жетті. ІЖӨ деңгейі жан басына шаққанда 11,2 мың долларды құрады.

Сауаттылық деңгейі 99,8 па­йызға жетті. Қазіргі уақытта Қазақстан Дүниежүзілік банктің «Биз­несті жүргізу» индексі бо­йын­­ша 190 елдің ішінде 25-ші орын­да, ал адами даму индексі бо­­йын­ша 58-орында.

Этносаралық және дінаралық қатынастарды, толеранттылық пен келісімді үйлестіру – осы­ның бәрі Қазақстанның ішкі сая­сатының негізі және басты бағыттарының бірі. 1992 жылы Н.На­зар­баевтың бастамасымен Қазақ­стан халқы Ассамблеясы құрыл­ды, оның негізгі мақсаты – аза­матт­ардың ұлтына, тіліне, дініне не­месе әлеуметтік топтарға мүше­лігіне қарамастан, құқығы мен бостандының теңдігін қамтамасыз ету.

Н.Назарбаев ішкі әлеуметтік-экономикалық реформаларды сәтті жүзеге асыру үшін қолайлы ха­лықаралық жағдайларды ту­ғызуға ерекше мән берді. Қазақ­стан теңдестірілген көпвек­тор­лы саясат жүргізеді, оның мәні барлық елдермен өзара тиім­ді ынтымақтастықты орнату және дамыту болып саналады. Мұн­дай саясат Ресеймен, Қы­тай­мен, АҚШ-пен, ЕО-мен, Ислам әлемі­нің елдерімен стратегиялық және кеңейтілген серіктестік орнатуға және әлемнің барлық елімен дос­тық қатынастар орнатуға көмектесті.

Қазақстан ядролық қарусыз­дану және таратпау саласында көшбасшы болды. Тұңғыш Президент Н.Назарбаевтың Жарлығымен Семей ядролық полигоны жабылды. Қазақстан Кеңес Одағынан мұра болған әлемдегі төртінші үлкен ядролық әлеуеттен өз еркімен бас тартты. Қазақстан мен оның көршілері ядролық қарудан азат болған Орталық Азия аймағын құрды.

Қазақстан әлемде және аймақ­тағы бейбітшілік пен қауіп­сіздік­ті нығайтуға белсенді түрде үлес қосуда. Атап айтқанда, Еуро­падағы қауіпсіздік және ынтымақ­тастық ұйымын, Ислам ынтымақ­тастық ұйымы мен Шанхай ынтымақтастық ұйымын басқарды.

Қазақстан Орталық Азиядағы алғашқы мемлекет ретінде БҰҰ Қауіпсіздік Кеңесінің 2017-2018 жылдардағы тұрақты емес мүшесі ретінде сайланды. «Астана процесі» Сириядағы жағдайды қа­лып­тастыруға ықпалын тигізді. Бү­гінгі таңда Сирия үкіметі мен Сирияның қарулы оппозиция­сы арасындағы келіссөздер процесінде маңызды кедергілерді ең­серуге көмектескен оннан астам раунд өткізілді.

Президенттің Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің съез­дерін өткізу туралы бастамасы арқылы дінаралық үнқатысуды ілгерілету – Қазақстанның адам құқықтары мен бостандықтарын нығайтуға ұмтылысының айғағы.

Қазақстанның жаңа заманауи астанасын құру идеясы Нұр­сұлтан Назарбаевқа тиесілі. Ол бұл бастаманы 1994 жылдың 6 шілдесінде қабылдады және Қазақстан Парламенті елорданы Алматыдан Ақмолаға көшіру идея­сын қолдады.

Нұрсұлтан Назарбаев тәуел­сіз елдің нағыз бейнесіне, Қазақ­­стан азаматтарының мақ­­та­нышына айналған жаңа аста­­наның құрылысы мен дамуына ай­тарлықтай үлес қосты. Пар­ламент­тің бастамасы мен шешімі бойынша, халықтың қолдауымен 2019 жылы елдің жаңа астанасы оның негізін қалаушының құрметіне Нұр-Сұлтан аталды.

Нұр-Сұлтан Еуразия құрлы­ғының орталығында сәтті орна­ласқандықтан, оны экономикалық жағынан тиімді көлік, коммуни­кация және логистикалық ор­талық және Еуропа мен Азия арасындағы табиғи көпір ретінде қарастыруға болады.

Нұр-Сұлтанның сәулет тұжы­рымдамасы Н.Назарбаевтың идея­сына негізделді. Қаланың ере­к­­­ше еу­разиялық стилі – Шығыс пен Батыс­тың мәдени дәс­түр­­лерін үйле­­сімді түрде үй­лес­тірілуі. Әй­г­і­лі жапон сәу­лет­шісі Кишо Ку­­ро­кава – елор­да бас жоспары­ның авторы.

Белгілі британдық сәулетші Норман Фостер қаладағы көптеген ғимараттарды жобалаған. 1999 жылы Нұр-Сұлтан ЮНЕСКО-ның Әлем қаласы атағына ие болды.

Бүгінгі таңда Нұр-Сұлтан – көп­теген халықаралық форум­дар­дың, конгрестердің және басқа іс-шаралардың өтетін орталығы. Қалада Әлемдік және дәстүрлі діндер лидерлерінің съезі, Аста­на экономикалық форумы және басқа да форумдар үнемі өткізі­ліп тұрады. 2010 жылдың желтоқ­санында Қазақстанның астанасында Еуропадағы қауіпсіздік және ынтымақтастық ұйымының та­рихи саммиті өтті, кейін Шан­хай ынтымақтастық ұйымы мен Ислам ынтымақтастық ұйымының мерейтойлық саммиттері өткізіл­ді. 2011 жылы 7-ші қысқы Азия ойындарының қатысушылары мен қонақтары қарсы алынды. 2017 жылы Астанада халық­ара­лық мамандандырылған ЭКСПО-2017 көрмесін, ал 2018 жылы ИЫҰ ғылым және технологиялар саммиті өтті.

Тәуелсіз Қазақстанның көп­теген салалардағы жетістігі – Қа­зақ­­станның Тұңғыш Прези­денті­нің қажырлы еңбегі мен күшті саяси ерік-жігерінің нәтижесі.

2019 жылы наурызда Нұрсұл­тан Назарбаев 30 жыл Қазақстан Пре­зиденті болғаннан кейін өз ер­кімен отставкаға кетті. Ол өзі­нің болашақ міндетін елде болып жатқан қайта құру­ды жал­ғастыратын жаңа көшбас­шылар ұрпағының келуін қамтама­сыз етуден көретінін мәлімдеді. Мем­­лекет басшысының бұл маңызды шешімі оның саясаткер ретіндегі ұлылығын көрсетті. Жоға­ры деңгейдегі ойшыл Қазақ­станның болашағына шынайы алаңдаушылығын байқатты.

Нұрсұлтан Назарбаев елдің Елбасысы, яғни ұлт көшбасшысы болып қала береді. Сонымен қатар ол Қауіпсіздік Кеңесінің Төрағасы, Nur Otan партиясының, Қазақстан халқы Ассамблеясының Төрағасы және Конституциялық Кеңестің мүшесі болып табылады. Стратегиялық шешімдерді әзір­леу мен қабылдауда Елбасының беделді пікірі ерекше маңызға ие.

2019 жылғы 9 маусымда Қазақ­стан Республикасы Прези­дентінің кезектен тыс сайлауы өтіп, 12 маусымда Қасым-Жо­март Тоқаев Президент лауазы­мы­на сайланды. Қазақстанда би­лік тыныш, жанжалсыз түрде берілді, бұл ішкі тұрақтылық пен Қазақстанның халықаралық беде­лін нығайтудың қуатты факторы болып саналады.

Қазақстанның жаңа Прези­денті Қасым-Жомарт Тоқаев өзінің кіріспе сөзінде Қазақ­стан­ның ішкі және сырт­қы сая­сатындағы барлық басымдық пен мақсаттарға одан әрі қол­дау көрсетілетінін және іске асыры­латынын мәлім­деді. Қазақ­стан барлық елдер­мен достық қа­рым-қатынас­тарды сенімділік, ашықтық, болжамдылық және өзара мүдделер қағидаттарына негізделуін жалғастырады.

Абай Отар

egemen.kz