Қазақстан Республикасының Вице-премьері Тамара Дүйсенованың Ақмола облысына жұмыс сапары Атбасар ауданынан басталды, онда ол «Ауыл аманаты» жобасының іске асырылу барысымен танысты. Одан әрі жұмыс сапары Көкшетау қаласында жалғасып, денсаулық сақтау саласының мәселелері талқыланды. Вице-премьермен сапар барысында облыс әкімі Марат Ахметжанов бірге болды.
Ауыл тұрғындарының табысын арттыруға бағытталған бағдарлама өз ісін ашуға және жұмыссыз азаматтарды жұмысқа орналастыруға ықпал етеді. Осы мақсаттарға шағын несиелер 2,5 пайызбен беріледі. Несие мерзімі бес жылдан жеті жылға дейін. «Осы уақыт ішінде өз кәсібіңді ашып, қажеттінің бәрін сатып алып, тұрақты табысқа қол жеткізуге әбден болады», – деді вице-премьер ақмолалықтармен кездесуінде.
Бір ғана Атбасар ауданында 2023 жылы 92 миллион теңгенің 18 жобасы жүзеге асырылған. 2024 жылы аудан бойынша 30 өтініштің 16-сы мақұлданып, атбасарлықтар жалпы сомасы 163,5 миллион теңге несие алып, монша қызметі, жүк тасымалы, ет-сүт өнімдерін өндіру және тағы басқа кәсіптерін ашып алды. Бағдарламаны жүзеге асыруға Ақмола облысына 1,5 миллиард теңге бөлінді.
Атбасар тұрғыны Виталий Дубинин «Ауыл аманаты» жобасы бойынша алған 3,5 миллион теңге несиесін «Автостарт» ТҚС ашуға пайдаланды. Кәсіпкердің айтуынша, бүгінде оның кәсібі жақсы табыс әкеле бастаған, жоспарда цехты одан әрі кеңейту бар.
Аида Мейрамова 8,6 миллион теңге жеңілдетілген несие алып, облыс орталығында наубайхана ұйымдастырды. Несие қаражатына қамыр араластырғыш пен 120 тоқашқа арналған пеш сатып алынды. Қазір «Don Baton» наубайханасында 16 адам жұмыс істейді және күніне 1200-ден астам нан пісіреді.
Атбасарда Тамара Дүйсеноваға «Ауыл аманаты» жобасының өнімдерінің көрмесі ұсынылды. Астрахан ауданының кәсіпкері Қанат Мусин жүргізушілерге жолда көліктерді жөндеуге көмектесетін жылжымалы қызмет көрсету станциясының жұмысы туралы айтты. Микроавтобус пен негізгі құрал-жабдықтар да несие қаражатына сатып алынды. Өнімдерді бұрыннан танымал «Сочи Агро» жеке кәсіпкерлігі және Атбасар ауданынан келген қолөнерші Данияр Бисарин, Целиноград ауданынан «Фатима» жеке кәсіпкерлігі, Бурабай ауданынан «Соколов Р.О.» жеке кәсіпкерлігі ұсынды. Олардың барлығы «Бір ауыл – бір өнім» көрмесіне қатысқан болатын.
«Ауыл аманаты» жобасы барлық тілек білдірушілерді қолдауға бағытталғандығы туралы облыстағы бағдарламаны іске асыру жөніндегі кеңесте бірнеше рет айтылды, оған аймақ басшысы Марат Ахметжанов, өңірдің аудандары мен ауылдық округтерінің әкімдері қатысты. Қонақтар басқа облыстардың үздік кейстерін ұсынды, жобаны жергілікті әлеуметтік-кәсіпкерлік корпорациялармен сүйемелдеу, экспортқа шығу тәжірибесімен бөлісті.
Вице-премьер ауыл тұрғындарының тұрмысын жақсартуға тауарлы несиелеу механизмін енгізу, өндірілген өнімді қайта өңдеу және өткізу инфрақұрылымын құру, сондай-ақ, азаматтарды түрлі ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіруге және кәсіпке үйретуге бағытталған бағдарлама ықпал ететінін атап өтті. Ауылдық жерлерде бизнес.
–Орталық рөлді ауыл әкімдері атқарады, жергілікті жерлерде халықпен жұмыс істейді. Олар азаматтарға мемлекеттік қолдаудың ең тиімді шараларын ұсынуы керек. Сонда ғана біз басты мақсат – ауыл тұрғындарының әл-ауқатын жақсартуға қол жеткіземіз. Жеңілдетілген несиелерден бөлек, мемлекет бизнес ашуға гранттар беріп, жұмыс орындарын субсидиялайды. Осы мүмкіндіктердің барлығын пайдалана отырып, жақсы нәтижелерге қол жеткізуге болады, – деді Тамара Дүйсенова.
Ақмола облысының әкімі Марат Ахметжанов мемлекеттік қолдаудың бұл шарасы ауылдық жерлерде кәсіпкерлікті дамытудың тиімді құралы екенін атап өтті.
–Облыста «Ауыл аманаты» бағдарламасы бойынша мал шаруашылығы, тігін және тері тігу, сүт және шұжық өнімдерін өндіру және тағы басқа салалардағы жобаларға қаржы түсті. Бүгін барлығына мемлекет тарапынан барынша қолдау көрсетіліп, өз кәсібін ашу үшін қалай әрекет ету керектігі түсіндірілді. Біз тұтынудан өндіріске көшуіміз керек. Бұл жұмысты да, пайданы да қамтамасыз етеді. Бюджет халықтың игілігіне жұмыс істеуі керек, – деді Марат Ахметжанов.
Вице-премьер облыс орталығындағы «Vita» дәріханалар желісінің бірінде болып, дәрілік заттарды таңбалау және қадағалау жүйесінің жұмысымен танысты. Дәрілік заттардың барлық кезеңдерінде қозғалысын нақты уақыт режимінде өндіруден немесе елге келуден бастап пациенттің қабылдауына немесе дәріхана желісі арқылы сатып алуға дейін бақылауға мүмкіндік береді.
– Біз таңбаланған өнімдермен жұмысты қыркүйек айының ортасында бастадық, – дейді дәріхана меңгерушісі Светлана Гаража. – Жабдықты сатып алдық, бағдарламалық қамтамасыз етуді жетілдірдік және бір платформаға тіркелдік. Қазіргі уақытта біз дәрі-дәрмектерді аз мөлшерде – 20 атауға дейін алып жатырмыз және олар бізге таңбаланған түрде келеді. Әрбір пакет Data Matrix штрих-коды арқылы сканерленеді және «1С-бухгалтерлік» бағдарламамен біріктірілген. Әрбір дәрі сатылғаннан кейін есептен шығарылады.
Тамара Дүйсенова жақын арада дәріханаларда аурудың бірнеше түріне тегін берілетін дәрі-дәрмектердің болуы керектігін атап өтті. Енді дәрі-дәрмек алу үшін науқастар емхана дәріханаларына баруы керек. Бірақ, бұл әрқашан қолайлы емес.
Көпсалалы облыстық аурухананың директоры Нұрлан Жаров дәрілік заттарды таңбалау және қадағалау жүйесі ауруханалардың жұмысына қалай көмектесетінін айтты. Жаңашылдық ауруханаға түсетін дәрілердің қатаң есебін жүргізуге мүмкіндік береді.
Сонымен қатар, Денсаулық сақтау министрлігі базасында медициналық ақпараттық жүйе мен «1С-Бухгалтерия» бағдарламасын біріктіру арқылы емхана ішінде дәрі-дәрмектің қозғалысы әрбір науқас үшін жеке бақыланатын «Аурухана дәріханасы» бөлімі жобасы жүзеге асырылды. Сонымен қатар, есепке алу пакеттер немесе бөтелкелер бойынша емес, жеке миллиграмм және миллилитр бойынша жүргізіледі. Аурухананың барлық 28 бөлімшесі дәрі-дәрмектерді есепке алудың дербестендірілген жүйесінде жұмыс істейді.
– Цифрлық технологияларды енгізудің арқасында біз дәрі-дәрмек қалдықтарының жоғалуын жоямыз, аурухана ішіндегі дәрі-дәрмектің қозғалысы қатаң бақыланады. Әрбір емделушіге дәрігер тағайындаған дәрілік заттар емделушінің аты-жөні және қабылдау уақыты көрсетілген стерильді таңбаланған қораптарға салынады. Қателіктер алынып тасталады, әр науқас емдеуші дәрігер тағайындаған дәрі-дәрмекпен және белгілі бір дозада емделеді. Түптеп келгенде, науқастар сапалы ем алып, медициналық мекеме көп нәрсені үнемдей алады, – деп түсіндірді Нұрлан Жаров.
Тамара Дүйсенова өңірдегі емдеу мекемелерінің басшыларымен кеңес өткізді. Онда цифрландыру, Қазақстанда медициналық көмектің бірыңғай пакетін енгізу, міндетті әлеуметтік медициналық сақтандыру мәселелері талқыланды.
ҚР Денсаулық сақтау вице-министрі Ержан Нұрлыбаев денсаулық сақтау жүйесінің жай-күйі және халыққа медициналық қызмет көрсету сапасын арттыру бойынша атқарылып жатқан жұмыстар туралы баяндады. Ол облыста қатерлі ісік ауруын ерте сатысында анықтау артқанын, ана өлімі тіркелмегенін айтты. Денсаулық сақтау жүйесі инфрақұрылымының жай-күйі өңірлік жаңғырту бағдарламасын әзірлеуді, оның ішінде мемлекеттік жекеменшік әріптестік тетігін пайдалануды талап етеді.
Бұл ретте, облыста аурухана төсек-орындарының артықтығы байқалады. Көрсетілмеген профильдерді кеңейту арқылы реттеу қажет. Талап етілмеген төсек-орындардың бір бөлігін тиісті салаларда, мысалы, әлеуметтік қорғауда пайдалануға болады. Өңірге 1 қаңтарға дейін медициналық мекемелердегі төсек-орын сыйымдылығын пайдаланудың жаңа үлгісін ұсыну тапсырылды.
Пациенттер ағынын талдау медициналық мекемелердің мүмкіндіктері үнемі ұтымды пайдаланыла бермейтінін көрсетеді. Сондықтан, Атбасар және Степногорск қалаларындағы емдеу мекемелеріне облысаралық орталық аудандық және қалалық аурухана мәртебесін беру ұсынылып отыр. Жақсы медициналық жабдықты ескере отырып, бұл пациенттер ағынын оңтайландырады және халыққа заманауи диагностикалық және емдеу әдістерінің қолжетімділігін арттырады.
Қазақстан Республикасы Премьер-Министрінің орынбасары биылғы жылдың соңына дейін міндетті медициналық сақтандыру қорын цифрландыруды аяқтау жоспарланып отырғанын, ал, келесі жылы денсаулық сақтау саласына бірыңғай ақпараттық жүйені енгізу жоспарланып отырғанын атап өтті.
Одан әрі әлеуметтік медициналық сақтандыру қорының басшысы Әбілқайыр Сқақов міндетті медициналық сақтандыру жүйесіне тоқталды.
– Міндетті медициналық сақтандыру жүйесінде сақтандырылған әрбір қазақстандық азамат медициналық көмектің белгілі бір пакетімен қамтамасыз етілетініне сенімді болуы керек, ол үшін клиникалық диагностикалық қызметтерді қоса алғанда, бір тиын да төлемейді, – деп атап өтті Тамара Дүйсенова.
– Әрине, мемлекет төлейтін халықтың осал топтары бар. Бірақ, еңбекке жарамды адам жарнаны өзі төлеуге міндетті. Еңбекке жарамды әрбір жұмыссыз адамға ол жергілікті бюджет есебінен төленетін болады. Сондықтан, өңірлерде азаматтарды сақтандыру жүйесіне тарту бойынша белсенді жұмыс жүргізілуі тиіс.
Вице-премьер облыстағы спорт ұйымдары және балалар мен жасөспірімдер спорт мектептерінің басшыларымен де кездесті. Жоспарланған өзгерістер туралы Туризм және спорт вице-министрі Серік Жарасбаев баяндады. Әңгіме спорттың басым түрлерін анықтау, жан басына шаққандағы қаржыландыруды енгізу, жаттықтырушылар жалақысын көтеру туралы болып отыр. Тамара Дүйсенова түпкілікті шешім қабылдау кезінде барлық ұсыныстар ескерілетінін баса айтты.
Ренат ШАГАЛАЕВ,
Асылай ҚАДЫРҚЫЗЫ,
Наталья ЯКОВЛЕВА,
Салтанат БӘКІРОВА.
