Қазақстан Республикасы Конституциясының «Адам және адамзат» деп аталатын екінші бөлімінің 29-бабында республикамыздың әрбір азаматының өз денсаулығын сақтауға, заңмен белгіленген кепілді медициналық көмекті алуға құқы бар екендігі нақты көрсетілген. Осы орайда, елімізде азаматтардың денсаулықтарын сақтауға қажетті жағдайлар жасалған деп айта аламын. Медицина саласы жыл сайын жетілдіріліп, дәрігерлердің біліктілігі арттырылуда, медициналық мекемелерге заманауи құрал-жабдықтар сатып алынуда.
Бүгінде Ақмола облыстық денсаулық сақтау жүйесінде елеулі оң өзгерістер байқалады. Медициналық мекемелер қалпына келтіріліп, дәрігерлердің еңбекақылары біршама өсті. Сонымен қатар, алғашқы медициналық, амбулаториялық және стационарлық медициналық көмек дамып келеді. Заманауи медициналық-технологиялар мен құрал-жабдықтарды қолдану – бұл барлық облыс тұрғындарының, әрбір отбасының, әрбір азаматтың денсаулығына қызмет көрсету сапасын арттыруға оң әсерін тигізеді.
Жыл сайын денсаулық сақтау саласының бюджеті өсіп келеді. Мәселен, соңғы жылдары денсаулық сақтау жүйесінің бюджет шығыстарының көлемі 13 пайызға, яғни, 2016 жылғы 35 миллиард теңгеден 2019 жылы 40 миллиард теңгеге дейін өсті, соның нәтижесінде медициналық және профилактикалық қызметтің материалдық-техникалық базасын нығайту және жетілдіру мәселелері шешімін табуда. Тек соңғы төрт жылда 800-ден астам медициналық құрал-жабдықтар, 100 жедел жәрдем көліктері мен реанимобильдер сатып алынды. Сондай-ақ, 50 денсаулық сақтау нысаны күрделі жөндеуден өткізіліп, 20-ға жуық нысан пайдалануға берілді.
Биыл облыстық бюджет есебінен Атбасар ауданының Бастау ауылындағы және Аршалы ауданындағы дәрігерлік амбулаторияның құрылысы аяқталады. Ал, Көкшетау қаласындағы онкологиялық диспансердің құрылысы жалғасуда. Үстіміздегі жылы Целиноград ауданының Қосшы ауылында бір ауысымда 100 науқасқа арналған емхана құрылысын бастау жоспарлануда. Сонымен қатар, Целиноград ауданындағы Қараөткел ауылында емдеу амбулаториясына, Целиноград ауданы Қоянды ауылында алғашқы медициналық-санитарлық көмек орталығын салу үшін жобалық-сметалық құжаттаманы әзірлеуге қаражат бөлінді. Жергілікті бюджет қаражаты есебінен жалпы сомасы 2,1 миллиард теңгеге шамамен 100 медициналық техника мен құрал-жабдықтар және 996 компьютер сатып алу көзделген. Оған қоса, 9 денсаулық сақтау нысанында 653 миллион теңгеге күрделі жөндеу жұмыстары жүргізіледі.
Қазіргі таңда денсаулық сақтау саласын цифр-
ландыру шеңберінде облыс тұрғындарының 97 пайыздан астамы электрондық денсаулық паспортын алған. Әлеуметтік желі бойынша тұрғындардың 34 пайызы «ДамуМед» мобильді қосымшасын пайдаланып, оның өзі шамамен 150 мың пациентті құрап отыр.
2018-2019 жылдары Көкшетау қаласында және Целиноград ауданындағы Ақмол ауы-
лында екі жастар денсаулық орталығы ашылды. Сондай-ақ, Степногорск және Атбасар қалаларында осындай орталықтар ашу жоспарланып отыр. Өткен жылы Нұр-Сұлтан қаласындағы №2 көпсалалы облыстық ауруханасының базасында шамамен астана маңындағы екі жүз мың тұрғынға арналған медициналық орталығы ашылды. Өткен жылы ұйымдастырылған шаралар нәтижесінде облыста өлім-жітімнің жалпы коэффициенті, нәрестелер өлімінің көрсеткіші, жарақаттану, жазатайым оқиғалардан, уланудан, туберкулезбен сырқаттанудан және онкопатологиялық өлім-жітім азайды.
Дәрігердің жүктемесі 2017 жылы 1785 адам болса, 2018 жылға 1640 адамға дейін қысқартылды.
2018 жылға дейінгі «Денсаулық» мемлекеттік бағдарламасын іске асыру қорытындыларының рейтенгінде республика бойынша біздің Ақмола облысы жетекші орынға ие болды. Негізгі міндеттердің бірі – медицина қызметкерлерін оқыту болып табылады. Өткен жылы Ақмола облысы әкімінің қаулысымен Шоқан Уәлиханов атындағы Көкшетау мемлекеттік университетінде 197 студент, соның ішінде облыс әкімінің 50 грантының иегерлері мен шетелдік студенттер білім алатын «Жалпы медицина» мамандығы бойынша медициналық факультет құрылды. Сонымен бірге, 2018 жылы бірінші курста оқитын студенттердің үшеуіне Ақмола облысы әкімінің атынан әрқайсысына 700 000 теңге көлемінде қосымша жеке стипендия тағайындалды. Көп балалы отбасында тәрбиеленген Есенгелді Аружанға 2019-2020 оқу жылында атаулы шәкіртақы алуға сертификат табыс етілді.
Биылғы жылы медициналық жоғары оқу орындары түлектерінің арасында қайта бөлу туралы 400-ден астам өтініш облыстың медициналық ұйымдары мен Қазақстан Рес-
публикасы Денсаулық сақтау министрлігіне берілді. Елбасы Н.Назарбаевтың Қазақстан халқына арнаған 2018 жылғы 5 қазандағы Жолдауын және мемлекеттік-жекеменшік әріптестік шеңберінде денсаулық сақтау саласындағы жобалар белсенді түрде жүзеге асырылуда.
Көкшетау қалалық көпбейінді ауруханасының базасында компьютерлік томография кабинеті ашылды. Облыстың түрлі аудандарындағы медициналық ұйымдарға және жедел жәрдем станцияларына арналған 40 заманауи санитарлық көлік сатып алынды.
2020 жылдың 1 қаңтарынан бастап міндетті әлеуметтік сақтандыру жүйесі толық көлемде жүзеге асырылатын болады.
Бір сөзбен айтқанда, азаматтардың денсаулығы ұдайы мемлекетіміздің назарында. Себебі, тұрғындардың денсаулығы – ел дамуының негізгі кепілі.
Болат ӘБІШЕВ,
Ақмола облыстық денсаулық сақтау басқармасы басшысының міндетін атқарушы
