Қазақстан Ұлттық Банкі соңғы жылдарда төлем балансы туралы есептерді электронды форматта ұсынудың өскендігін атап өтті. Бұл жылдан, оңай және ыңғайлы.
COVID-19 таралуына байланысты бүкіл республика бойынша төтенше жағдай режимі енгізілгеннен кейін және есептерді қағазға ұсынуда осыған байланысты туындаған проблемалар, веб-портал өзінің тиімділігі мен өзектілігін көрсетті.
Төлем балансының статистикалық есебі дегеніміз не?
Сыртқы экономикалық қызметпен айналысатын ұйымдар, шетелдік қатысатын ұйымдар мұндай құжаттарды Қазақстан Ұлттық Банкіне тапсыруға міндетті. Есептерді ұсынудың кезеңділігі мен мерзімдері белгілі бір жылға арналған Статистикалық жұмыс жоспарында көрсетілген. Есеп нысандары үнемі жетілдіріліп отырады.
Төлем балансы – бұл белгілі бір уақыт аралығында резиденттер мен резидент еместер арасындағы экономикалық операцияларды қорытындылайтын есеп. Бұл есеп макроэкономикалық талдау мен болжау құралдарының бірі болып табылады.
Оның деректері белгілі бір уақыт аралығында басқа елдермен тауарлар мен қызметтер саудасының дамуын, резидент еместерден қарыз қаражаттары мен оларға берілген қаражаттың түсімін көрсетеді. Бұл тартылған шетелдік инвестициялардың көлемін, оларға төленген дивидендтерді, сондай-ақ резиденттердің басқа елдердің экономикасына салған инвестициясының көлемін анықтауға мүмкіндік береді.
Ұлттық Банктің филиалдарына қандай есептер беріледі?
Ұлттық Банктің филиалына 1-7, 10-PB нысандағы есептер ұсынылады.
Ұсынылған негізгі есептер: 10-ПБ – көрсетілген қызметтер бойынша операцияларды көрсететін «Резидент еместермен халықаралық операциялар туралы есеп» және 1-ПБ – «Резидент еместерге қаржылық талаптар және олардың алдындағы міндеттемелер туралы есеп».
1-ПБ нысаны – қызметтерге қосымша резидент еместермен сауда-коммерциялық операциялар бойынша операцияларды, қаржылық несиелерді ұсыну мен алуды, бағалы қағаздарды шығару мен сатып алуды, резидент еместердің отандық ұйымдардың капиталына салымдарын, резиденттердің шетелдік кәсіпорындардың капиталына қатысуын, шетелдік банктер шоттардағы ақша қозғалысы, қарыздар мен талаптар бойынша сыйақы бойынша есеп болып табылады.
Кәсіпорындардың есептік деректерін уақтылы және толық ұсынуы үшін заңнама есеп формасына байланысты оларды есепті тоқсан аяқталғаннан кейін 30-40 күн ішінде ұсыну мүмкіндігін қарастырады. Егер есеп беру мерзімдері орындалмаса, әкімшілік жаза қарастырылған.
Есептерді электронды түрде жібере аламын ба?
«Төлем балансы туралы есеп беру» тапсырмасы шеңберінде Ұлттық Банктің веб-порталы арқылы электронды түрде есептерді бөлек нысандарда ұсыну мүмкіндігі іске асырылды.
Олардың шаблондарын Ұлттық Банктің порталынан (nbportal.nationalbank.kz) «Төлем балансының респонденттері үшін» – «Төлем балансы бойынша есеп беру» модулінде ұсынылған есептілік нысандарының тізімі» немесе «Есеп үлгілері» бөлімінен табуға болады.
Электрондық түрде есептерді Портал арқылы ұсыну, оны қағаз түрінде ұсыну қажеттілігін жояды. Ұлттық Банктің порталы арқылы есептер жіберу үшін респондент Интернетке және ҰЯО ЭЦҚ-ға қол жеткізуі керек.
Барлық сұрақтар бойынша Сіз Ұлттық Банктің Ақмола филиалына телефон арқылы хабарласа аласыз немесе электронды мекен-жайға жазуға болады.
Телефон: 8-7162-55-18-00, ішкі 2281 2282, 2283, 2284.
Электрондық пошта мекенжайлары: kokch_20@ nationalbank.kz, azamat.s@nationalbank.kz, Samat.abdullayev@nationalbank.kz, Tolkyn.Ramazankyzy@nationalbank.kz
