Ғылымдарды жіктеу барысында ойшыл математикаға ерекше көңіл бөлген. Әл-Фарабидің пайымынша, математика ғылымы жеті бөлімнен тұрады: арифметика, геометрия, оптика, астрономия, музыка, динамика, механика.
Бұл бөлімдер табиғи ерекшеліктеріне байланысты теоретикалық және тәжірибелік деп тағы да бөлшектенеді. Жұлдыздар туралы ғылымды Әл-Фараби астрология мен астрономия деп екіге бөледі. Мысалы, Әл-Фараби астрономияны астрология және математикалық астрономия деп екіге бөліп қарастырады. Астрология туралы елеулі ескертпелерін «Астрологиядан шыққан ақиқат және жалған түйіндер» (Ма иасуб уа ма лаиасуб мин илм Адкам әл-Нуим) атты трактатынан таба аламыз. Бұл еңбегінде автор өткенді тану, қазіргі жағдайды қадағалау, болашақты болжау мақсатындағы планеталардың қызметін зерттеген. Оған қоса ойшыл астрологтардың болжамдары үнемі ақиқат бола бермейтіндігін, әлемдегі құбылыстар кейде кездейсоқ себептермен де өзгерістерге ұшырай беретіндігін басып айтады.
Ойшыл математиканың құрамдас бөлшегі ретіндегі арифметиканың маңыздылығына ерекше мән берген. Арифметикалық ғылымның мәні алғашқы күйінде материалды субстанцияның бір және сол мезгілде бір және көп, бөліну және бөліктерге ие болу қабілеттілігіне себептелген, олар сондықтан, өз кезегінде субстанционалдық негіздің тепе-теңдігін сақтауда үйлесуге және қосылуға қабілетті. Басқа кейбір ғылымдарға ұқсас, арифметика Әл-Фараби жүйесінде, тек қана метафизикаға емес, оның тарихына да апаратын дәнекер буын болып шығады. Оны қарастыруда Екінші Ұстаз қоятын мәселелерді ойластырудың көп ғасырлық тарихи қойнауына кететін және оны жасаушылардың есімдерімен: Парменид, Зенон Пифаго, Эмподокл, Левкипп, Демокрит, Платон, Аристотель сияқты алдыңғы қатарлы ойшылдардың философиялық жүйелерінде ұсталып тұрған, негізгі қағидалармен қатысты терең тамырлары бар. Сонымен бірге, Әл-Фараби арифметикадан кейін келетін геометрияны өлшемдер туралы ғылым сапасында анықтап және оны бөліктерге бөліну сияқты субстанцияның басқа қабілетінен шығарады.
Математиканың құрамдас бөлімі геометрияға ойшыл: «Геометрия екі ғылымды біріктіреді, біріншісі – практикалық геометрия, екіншісі – теориялық геометрия», – деп қорытынды жасайды. Практикалық геометрия сызықтар мен беттерді ағаш ұстасы, темірші, тас қалаушы, жер өлшеушілердің ыңғайына лайық ағаш, темір, тас денелердің бетінде немесе жер бетінде қарастырады. Теориялық геометрия сызықтары мен жазықтарды абсолют мағынада барлық денелерге ортақ мағынада қарастырады. Мәселен, теоретик сызықты денеден тыс бөліп елестетеді. Осы сияқты ол жазықтарды, квадратты, дөңгелек, ұшбұрышты жалпы түрде, олардың заты мен сезіп түсінуге болатын жақтарына қатыссыз абсолют мағынада қарастырады. Ол геометриялық денені ағаш, кірпіш немесе темір түрінде емес, жалпы түрде елестетеді. Бұл ғылым барлық математикалық ғылымдарға қатысы болады Геометрия ғылымы сызықтар мен жазықтарды және геометриялық денелерді екіге бөліп қарастырады. Бұл ғылымды отырарлық ойшыл материалистік тұрғыда түсінген. Оның ойынша геометриялық фигуралардың барлығы жоқтан бар дүние емес, оның барлығы күнделікті тұрмыста кездесетін нысандардың бейнесі, абстракциясы. Фарабилік теориялардың барлығы ақиқат, ойшыл нұсқаған бағыт өзінен кейінгі зерттеушілерге тиімді болған геометриядағы түбегейлі бетбұрыс деп айта аламыз.
